ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Στο κεφάλαιο αυτό θα παραθέσουμε τις απόψεις κάποιων μαθητών που συμμετείχαν στο πρόγραμμα για τις εμπειρίες που αποκόμισαν από τη συμμετοχή του σε αυτό. Τα αποσπάσματα πάρθηκαν από τα γραπτά των μαθητών στην εργασία Σκέφτομαι και Γράφω της γλώσσας με θέμα «Κάτι που έκανε η τάξη μας ως κοινότητα».

…τώρα γνωρίζουμε πως ό,τι φαίνεται ασήμαντο γύρω μας, τελικά, είναι πολύ σημαντικό. Ιωάννα Γιαννοπούλου

…μου άρεσε πολύ, γιατί έμαθα πολλά πράγματα. Στέργιος Κανδύλης

…θέλω να το ξανακάνουμε. Βασίλης Κοντόπουλος

Από όλες αυτές τις επισκέψεις μάθαμε τους ήρωες του Άργους Ορεστικού. Αριστοτέλης Ζίας

Εμένα, γενικά, μου άρεσε το θέμα γιατί ήταν διασκεδαστικό και εκπαιδευτικ. Ευθύμης Σαχινίδης.

…μάθαμε να ξεχωρίζουμε τα αγάλματα, να συνεργαζόμαστε και πολλά άλλα. Θα θέλαμε και του χρόνου να έχουμε κάτι τόσο ενδιαφέρον να κάνουμε. Μαρία Μουτζίκη

Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Αξιολόγηση του Προγράμματος έγινε μόνο σε σχέση με τους 21 μαθητές (15 αγόρια, 6 κορίτσια και ένας αλλοδαπός μαθητής) της τάξης που εφάρμοσε το πρόγραμμα και το τι έμαθαν αυτοί από τη συμμετοχή τους σε αυτό σχετικά με τους ήρωες και τα μνημεία της πόλης μας.
Για την αξιολόγηση του προγράμματος κάναμε χρήση του ίδιου του ερωτηματολογίου που συνέταξε η τάξη και μοιράσαμε στα άλλα σχολεία. Τα αποτελέσματα παρουσιάζονται παρακάτω.

Τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά και δείχνουν ότι οι περισσότεροι μαθητές είναι σε θέση μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος να αναγνωρίζουν τους ήρωες και τα μνημεία της πόλης μας.
Αναμφίβολα, η σύγκριση με τα αποτελέσματα των άλλων τάξεων που παρουσιάστηκε σε άλλο πίνακα είναι ευνοϊκή για το σχολείο μας, ωστόσο, θα ήταν μάλλον παραπλανητικό να ισχυριστούμε ότι οι μαθητές μας είναι εξυπνότεροι από τους άλλους. Η εφαρμογή του προγράμματος για μια ολόκληρη χρονιά εξηγεί ικανοποιητικά τις τεράστιες διαφορές που κατέγραψαν τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου. Ο παρακάτω πινάκας αναπαριστά τις διαφορές ανάμεσα στην τάξη μας και στις άλλες τετάρτες της πόλης μας αναφορικά με το ερωτηματολόγιο.

Η ΕΡΕΥΝΑ ΜΕ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ
Το ερωτηματολόγιο έγινε για να δούμε πόσο γνωρίζουν οι μαθητές που φοιτούν στην Δ΄ τάξη ποιοι αναπαριστώνται στις προτομές και πώς ονομάζονται τα δυο μνημεία της πόλης μας. Γι’ αυτό συμπληρώθηκε από όλους τους μαθητές το Άργους Ορεστικού που φοιτούν στην Δ΄ τάξη του δημοτικού σχολείου συνολικά 74 άτομα, 42 κορίτσια και 32 αγόρια. Επίσης, 10 από τους μαθητές που συμμετείχαν έχουν γεννηθεί στο εξωτερικό.
Ο παρακάτω πίνακας δείχνει τα αποτελέσματα που προέκυψαν μετά την στατιστική επεξεργασία των ερωτηματολογίων που έκαναν οι ίδιοι οι μαθητές με την καθοδήγηση του δασκάλου τους.

Από τον παραπάνω πίνακα προκύπτει ότι με εξαίρεση το μνημείο του Ποντιακού Ελληνισμού που αναγνωρίστηκε από 49 (66,22%) μαθητές και συγκέντρωσε ένα ικανοποιητικό ποσοστό αναγνώρισης μεταξύ των μαθητών το άλλο μνημείο της πόλης, που γίνονται μάλιστα και οι καταθέσεις στεφάνων από τα σχολεία κατά τις εθνικές επετείους, και οι άλλοι ήρωες συγκέντρωσαν ποσοστά αναγνώρισης που κυμαίνονται από 6,76% (5 μαθητές) έως 13,51 % (10 μαθητές). Σημειώνουμε ότι το Άργος Ορεστικό κατοικείται από πολλούς Έλληνες ποντιακής καταγωγής που ήρθαν οι ίδιοι οι γονείς τους ως πρόσφυγες μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, κάτι που μπορεί να εξηγεί το υψηλό ποσοστό αναγνώρισης του αντίστοιχού μνημείου.
Τα αποτελέσματα αυτά κρίνονται σαφώς αρνητικά και υπογραμμίζουν την ανάγκη ανάδειξης των μνημείων αυτών και της συστηματικότερης διδασκαλίας της τοπικής ιστορίας στο δημοτικό σχολείο.
Ευχαριστούμε, τέλος, ιδιαίτερα τους δασκάλους και τους διευθυντές των σχολείων της πόλης μας που πρόθυμα μας δέχτηκαν στις τάξεις τους για να μοιράσουμε το ερωτηματολόγιο μας.

Ευέλικτη Ζώνη-Τα μνημεία του Άργους Ορεστικού

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Τη σχολική χρονιά 2005-’06 η Δ΄ τάξη του 3ου Δημοτικού Σχολείου Άργους Ορεστικού επέλεξε στα πλαίσια του Προγράμματος της Ευέλικτης Ζώνης να ασχοληθεί με το θέμα: «Μνημεία και προτομές της πόλης του Άργους Ορεστικού». Παράλληλα, συμμετείχε με το ίδιο θέμα στα Πολιτιστικά – Καλλιτεχνικά προγράμματα της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Καστοριάς των οποίων προΐσταται ο κ. Νικόλαος Αλχασίδης.
Οι στόχοι του προγράμματος ήταν:
Α. Γνωστικοί
- Να γνωρίσουν οι μαθητές το βιογραφικό των ηρώων της τοπικής και της εθνικής μας ιστορίας που αναπαριστώνται στις προτομές.
- Να ενημερωθούν για τα γεγονότα που οδήγησαν στη δημιουργία των μνημείων και το τι αυτά μνημονεύουν.
- Να μάθουν πτυχές της τοπικής ιστορίας που σχετίζονται με τα υπό μελέτη μνημεία καθώς και της ευρύτερης εθνικής ιστορίας.
- Να αποκτήσουν εποπτεία της πόλης και να προσανατολίζονται σε αυτή με βάση τα μνημεία.
Β. Συναισθηματικοί
- Να εκτιμήσουν την ιστορική και αξία των μνημείων και να αποκτήσουν θετική στάση απέναντι στην προστασία και την ανάδειξή τους.
- Να εξοικειωθούν με τις διάφορες τεχνοτροπίες των εικαστικών τεχνών που σχετίζονται με την κατασκευή των μνημείων και των προτομών.
- Να μάθουν να εργάζονται ως μέλη μιας ομάδας.
- Να εξασκηθούν στην ερευνητική – ανακαλυπτική επιστημονική μεθοδολογία.
Γ. Ψυχοκινητικοί
- Να εξασκηθούν στη μέτρηση μηκών και επιφανειών
- Να ασκηθούν στη γλυπτική και σε άλλες σχετικές τεχνοτροπίες
- Να εξοικειωθούν με τη χρήση ψηφιακών μέσων (π.χ. φωτογραφικών μηχανών, Η/Υ)
Το πρόγραμμα πρόσφερε ποικίλες ευκαιρίες διασύνδεσης με άλλα μαθήματα του Αναλυτικού Προγράμματος, όπως η Γλώσσα, αφού προϋπέθετε τη συγγραφή και ανάγνωση ποικίλων κειμενικών ειδών, όπως σύνταξη ερωτηματολογίου, πρόσκλησης, αφηγηματικών και περιγραφικών κειμένων και την πλούσια προφορική αλληλεπίδραση. Παρομοίως, ενέπλεκε το μάθημα της Ιστορίας και της Μελέτης του περιβάλλοντος στο οποίο γίνεται λόγος για σχέδιο πόλης και για τη ρύπανση των πόλεων. Τέλος, τα Μαθηματικά εμπλέκονταν με την υλοποίηση των στόχων της εργασίας εφόσον έγιναν υπολογισμοί περιμέτρων, μετρήσεις επιφανειών και απλές στατιστικές αναλύσεις.
Οι μαθητές εργάστηκαν με τη μέθοδο της συνθετικής εργασίας (project). Αναλυτικότερα, επέλεξαν το θέμα, συγκρότησαν ομάδες, συγκέντρωσαν υλικό, κατασκεύασαν και επεξεργάστηκαν ερωτηματολόγια, και παρουσίασαν τα αποτελέσματα των ερευνών τους.
Επισκέφτηκαν επιτόπου όλα τα μνημεία και τις προτομές της πόλης μας με σκοπό να τα φωτογραφίσουν, να μετρήσουν τις επιφάνειες πάνω στις οποίες εδράζονται, να καταγράψουν ό,τι γραπτό υπήρχε πάνω στην προτομή, να καθαρίσουν τον περιβάλλοντα χώρο, να ζωγραφίσουν το μνημείο, και να γνωρίσουν με βιωματικό τρόπο το που βρίσκεται το κάθε μνημείο.
Ο παρακάτω πίνακας δείχνει πότε έγιναν οι επισκέψεις στα μνημεία της πόλης μας.

Ημερομηνίες επίσκεψης των προτομών και μνημείων της πόλης μας

30 / 9 / 2005
Προτομή Ι. Παμπουκίδη
7 / 9 / 2005
Προτομή Η. Καραγεωργίου
4 / 11 / 2005
Προτομή Παύλου Α΄
18 /11/ 2005
Προτομή Ν. Παπαθανασίου
2 / 12/ 2005
Μνημείο Ποντιακού Ελληνισμού
9 / 11 / 2005
Μνημείο Πεσόντων
13 / 1 / 2006
Προτομή Σ. Σίδερης
20 / 1/ 2006
Προτομή Ν. Σπανός.

Ακόμη στις 31 Μαρτίου του τρέχοντος έτους έγινε επίσκεψη σε όλα τα τμήματα της Δ΄ τάξης – συνολικά τέσσερα – των σχολείων της πόλης μας για τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου που συνέταξαν οι μαθητές.
Τα μνημεία που μελετήσαμε καλύπτουν μια ιστορική περίοδο περίπου ενός αιώνα, του ταραγμένου 20ου αιώνα, από το Μακεδονικό Αγώνα έως το 2000. Οι έξι ήρωες που αναπαριστώνται είναι όλοι άντρες και έχουν σχέση με τα σώματα ασφαλείας οι πέντε από αυτούς, εξαιρείται ο εκπαιδευτικός Σ. Σίδερης, ενώ παριστάνονται με τη στολή τους οι τέσσερις από αυτούς εξαιρείται ο Ι. Παμπουκίδης. Επίσης, με εξαίρεση τον Βασιλιά Πάυλο Α΄, όλοι οι ήρωες κατάγονται ή έζησαν για ένα διάστημα στην πόλη του Άργους Ορεστικού. Πιο αναλυτικά, ένας ήρωας ήταν ντόπιος μακεδονομάχος, ένας ήταν αξιωματικός και άλλος ένας δάσκαλος έφεδρος αξιωματικός που σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, ένας ήταν εκπαιδευτικός, ένας αστυνομικός (συνοριοφύλακας) και ένας ήταν βασιλιάς των Ελλήνων.

Οι πληροφορίες που συγκεντρώσαμε για τα βιογραφικά των ηρώων έγιναν από τις παρακάτω πηγές:
Αντωνίου, Ν. (2005). Ονοματοθεσία οδών και πλατεών πόλης Καστοριάς.
Θεσσαλονίκη.
Νέα Εγκυκλοπαίδεια Μαλλιάρης Παιδεία. (2006). Θεσσαλονίκη: Μαλλιάρης.
Παπαϊωάννου, Α.Π. (1996). Άργος πόλη Ορεστίδος. Άργος Ορεστικό: Μορφωτικός
Σύλλογος Ορεστίς.
Προσωπικό αρχείο κ. Αθανάσιου Πληκαδίτη